НА ШТО ТРЭБА ЗВЯРНУЦЬ УВАГУ ПРЫ ПАДРЫХТОЎЦЫ ДА ЦТ ПА БЕЛАРУСКАЙ МОВЕ?

 

1. Якія заданні ўваходзяць у тэст? На якія тэмы больш за ўсё заданняў?

Тэставыя заданні па беларускай мове, як правіла, ахопліваюць усе раздзелы вучэбнай праграмы. У 2011 годзе колькасць заданняў па кожным раздзеле склала:

  • Маўленне – 2.
  • Фанетыка і арфаэпія – 8.
  • Лексіка і фразеалогія – 2.
  • Марфемная будова слова. Словаўтварэнне і арфаграфія – 2.
  • Марфалогія і арфаграфія – 12.
  • Сінтаксіс і пунктуацыя – 13.
  • Агульныя звесткі пра мову як сістэму (граматыку і г.д.) – 1.

Такім чынам, большая колькасць пытанняў прыпадае на такія разделы, як “Фанетыка і арфаэпія” (20%), “Марфалогія і арфаграфія” (30%), “Сінтаксіс і пунктуацыя” (32,5%).

 

2. Якія пытанні самыя складаныя?

Па дадзеных 2011 года, слаба засвоенымі з’яўляюцца тэмы з раздзелаў “Фанетыка і арфаэпія”, “Марфемная будова слова. Словаўтварэнне і арфаграфія” і па-ранейшаму выклікаюць складанасці заданні з раздела “Сінтаксіс і пунктуацыя”.

Раздел Сярэдні працэнт выканання
2010 г. 2011 г.
Маўленне 29,16 40,29
Фанетыка і арфаэпія 29,83 21,70
Арфаграфія 42,90 45,90
Лексіка і фразеалогія 31,36 46,15
Марфемная будова слова, словаўтварэнне і арфаграфія 31,36 24,64
Марфалогія і арфаграфія 27,71 31,60
Сінтаксіс і пунктуацыя 27,41 23,99
Агульныя звесткі пра мову як сістэму (граматыку и г.д.) 9,69 9,19


Вось некалькі праклыдаў тэставых заданняў 2011 года з самым высокім каэфіцыентам складанасці:

А31. Адзначце фанетычныя і арфаэпічныя характарыстыкі, уласцівыя слову “будз?нныя”:

  1. У слове няма свісцячых зычных гукаў;
  2. У слове ?сць санорныя зычныя гукі;
  3. У слове 2 мяккія зычныя гукі;
  4. Колькасць гукаў і літар у слове не супадае;
  5. У слове 5 звонкіх зычных гукаў.

Адказ –  2,3,4.

А25. Адзначце складаназалежныя сказы з некалькімі даданымі часткамі, у якіх на месцы пропускаў трэба паставіць коску:

  1. Думаю, што_каб выхаваць мастацкі густ, чалавека з малых гадоў трэба зна?міць з паэтычнай творчасцю народа;
  2. Полацкая школа дойлідства_ што склалася на аснове творчай перапрацоўкі антычнай архітэктуры Візантыі, атрымала ў дванаццатым стагоддзі выразныя нацыянальныя рысы;
  3. Ігнат добра ведаў_што адрозніць сапраўдныя лісічкі ад падманных, якія чалавеку спажываць нельга, можна па колеры;
  4. ?сць у прыродзе штосьці ад замірання_ калі змаўкаюць птушак галасы;
  5. Вяртаюся с?ння шчаслівы ў тыя мясціны, дзе самота і радасць мая _ і дзе заўс?ды сваім буду я.

Адказ –  1,3.

 

А17. Адзначце словазлучэнні, правільна перакладзеныя на беларускую мову:

  1. Пригласить к себе – запрасіць да сябе;
  2. Два первых места – два першых месцы;
  3. Распределить по месяцам – размеркаваць па месяцам;
  4. Поблагодарить учителя – падзякаваць настаўніку;
  5. Старше друга – старэй сябра.

Адказ  – 1,4.

В6.  Устанавіце адпаведнасць паміж сказамі і іх відам. Адказ запішыце ў выглядзе спалучэнняў літар і лічбаў, захоўваючы алфавітную паслядоўнасць літар левага слупка. Памятайце, што некаторыя даныя правага слупка могуць не выкарыстоўвацца ўвогуле. Напрыклад, А2Б5В3Г4.  

 

А.  Не шумыце клены, у цяністым парку над ракою.

 

Б.  Вяселле згулялі праз месяц.

 

В.  У лес дроў не возяць.

 

Г.  Адзін і два – тры.
  1. Пэўна-асабовы.
  2. Няпэўна-асабовы.
  3. Абагульнена-асабовы.
  4. Безасабовы.
  5. Двухсастаўны.

Адказ – А1Б2В3Г5.

 

3. Ці залічваецца часткова правільны адказ?

Абітурыентам залічваецца часткова правільны адказ – адказ, у якім дапушчана не больш за адну памылку ў заданнях з некалькімі правільнымі адказамі (для заданняў часткі А). За часткова правільны адказ абітурыент атрымлівае 20 % ад бала за заданне.

 

 

Крыніца інфармацыі:

Цэнтралізаванае тэсціраванне. Беларуская мова: аналіз памылак: Аналіз памылак ЦТ 2011 года. Каментарыі да адказаў. Методыка разліку тэставага бала. Трэніровачныя заданні / Рэсп. ін-т кантролю ведаў М-ва адукацыі Рэспублікі Беларусь. – Мінск: Аверсэв, 2012. – 156 с.